Menu
Menu

Os Bèngelder va vreuger...
(het bingelrade van vroeger)

Op deze pagina wordt Bingelrade belicht.

Vreuger De geschiedenis van Bingelrade
Rieëksmonumente Lijst van rijksmonumenten in Bingelrade
Wikipedia Wat schrijven anderen over Bingelrade
de bewoaners Bewonersaantallen
vanoeët de atlas bekieëke Landkaarten van het vroegere en tegenwoordige Bingelrade (1867/1900/2012)
Dörpsgalm va vreuger Lees hier de Dörpsgalmpjes van vroeger.
(Deze staan overigens op dezelfde pagina als de actuele Dörpsgalmpjes)
Bèngelder va vreuger Verhalen, anekdotes vanuit het oude Bingelrade
Gezèt va Bèngelder Krantenknipsels van heden en verleden uit Bingelrade
Ut leave va Bèngelder Geluidsfragmenten van het Bingelrade van vroeger
vertelsels Verhalen en krantenknipsels uit krantenpublicaties
pijl_rechtsGemeente Bèngelder
Een gemeentelijke inventarisatie van zelfstandige gemeente Bingerade.
   
lanjd-sjap va  Bèngelder In bewerking - Loop eens in en rondom Bingelrade (Panorama's)
   

Vreuger...            

begin pagina

Bingelrade...
Bingelrade maakte deel uit van de schepenbank Oirsbeek, die bestond uit het dorp Oirsbeek en de dorpen Amstenrade, Bingelrade en Merkelbeek. Deze bank van Oirsbeek werd, met de bank van Brunssum, die bestond uit het dorp Brunssum en de dorpen Schinveld en Jabeek, in 1557 door de Spaansche regeering als heerlijkheid verpand en in 1609 verkocht aan Arnold Huyn van Geleen. Deze droeg haar in 1610 over aan zijn neef Werner Huyn van Amstenrade. In 1654 werd deze heerlijkheid met de heerlijkheid van Geleen en Spaubeek tot één graafschap verheven, onder de naam van graafschap van Amstenrade en Geleen.
Bingelrade is zodoende met de heerlijkheid Oirsbeek en sinds 1654 met het graafschap van Amstenrade en Geleen verenigd tot aan de komst van de Fransen.

Met de komst van de Fransen in 1794 komt er een totale omwenteling en wordt het Graafschap opgeheven. Bingelrade verschijnt dan in een totaal ander gewestelijk verband.

De jaren negentig van de 18e eeuw brachten revolutionaire veranderingen in het gebied van geheel Limburg, dat onder één centraal gezag kwam te staan. De Franse troepen bezetten geleidelijk aan deze streek en er kwam een voorlopige indeling in negen departementen. Het departement de la Meuse Inférieure (Nedermaas), waar Bingelrade onder viel, was daar één van met Maastricht als hoofdstad. Vanaf de inlijving door de Fransen was aan alle gemeenten met minder dan 5000 inwoners het recht ontnomen een eigen gemeente te vormen. De kleine gemeenten vielen weer onder verschillende kantons. Bingelrade behoorde tot het kanton Sittard en het arrondissement Maastricht.

Het bestuur van de gemeenten werd in 1818 volgens het reglement voor het bestuur van plattelandsgemeenten opgedragen aan een schout, twee schepenen en een raad. De schout werd door de koning benoemd, de schepenen werden door Gedeputeerde Staten aangewezen, op voordracht van de raad uiteen dubbeltal. Het aantal raadsleden was voor gemeenten met minder dan 500 inwoners zes. Een nieuw bestuursreglement in 1825 veranderde de naam schout in burgemeester en schepen in assessor. Bingelrade functioneerde tot 1982 als zelfstandige gemeente en is nu onderdeel van de fusiegemeente Onderbanken


Onderbanken
...
De gemeente Onderbanken is ontstaan door het samenvoegen van de voormalige gemeenten Bingelrade, Jabeek, Merkelbeek en Schinveld op 1 januari 1982. Dit als gevolg van de wet tot gemeentelijke herindeling op 21 mei 1981. Voor die tijd waren de kerkdorpen Bingelrade, Jabeek, Merkelbeek en Schinveld zelfstandige gemeenten.
Van oudsher wordt Onderbanken gekenmerkt door haar groene, landelijke karakter. Die karakteristiek deelt Onderbanken in de regio met de gemeenten Schinnen en Nuth. Samen vormen zij als het ware een natuurlijke buffer tussen het stedelijke gebied Sittard-Geleen en de stedelijke agglomeratie Heerlen, Kerkrade, Landgraaf en Brunssum. Onderbanken telt een aantal historische hoeven en landerijen. De akkerbouwgebieden verbinden als het ware de vier kernen van Onderbanken. Daarnaast liggen in het oostelijke gedeelte van de gemeente uitgestrekte bossen met prachtige wandelroutes. Ieder kerkdorp heeft zijn eigen culturele verworvenheden en folkloristische manifestaties. Zo is er jaarlijks een Wijnfeest, een Hoffeest en een Meifeest. Daarnaast zijn er processies, schuttersfeesten en vele andere festiviteiten. Dit maakt het oorspronkelijke en authentieke karakter compleet.
De naam Onderbanken vindt zijn oorsprong in het systeem van rechtspraak, zoals dit in dit deel van Nederland gedurende de middeleeuwen gold. De ‘Onderbanken’ waren in de middeleeuwen rechtsprekende colleges. Deze rechtbanken (toentertijd ‘schepenbanken’ genoemd) behandelden de gewone overtredingen en de minder zware misdrijven. Indien er twijfel rees omtrent de uitleg van rechtsregels, dan behoorden de onderbanken ‘ten hoofde te gaan’ bij de ‘hoofdbank’ in Heerlen. Vaststaat in ieder geval dat deze schepenbanken invloedrijke colleges vormden, zeer vermoedelijk in de veertiende eeuw.

(Bron: http://www.onderbanken.nl/index.php?mediumid=2&pagid=351&simaction=content)

 
 
 
 

Rieëksmonumente...

begin pagina

Lijst rijksmonumenten Bingelrade opgemaakt in 1995.

Dorpsstraat.
23 Grafkruisen op het RK Kerkhof, XVI-XIX.

Dorpsstraat 3.
Boerderij aan binnenplaats van vakwerk XVIII. Straatvleugel XIX. Deur met gesneden panelen en middenstijl; koperen kruk in de vorm van een hand.

Dorpsstraat 5 en Dorpsstraat 7.
Hoeve om gesloten binnenplaats, alwaar vakwerk. Links aan de straat puntgevel met ankers 1698 en dichtgemetselde gekoppelde vensters met segmentbogen. Woonhuis vernieuwd. Klopper 1816.

Dorpsstraat 16.
Huis van baksteen. Witgeverfd, 1766. Deel uitmakend van de voormalige pastorie. Een geheel vormend met nr. 18.

Dorpsstraat 18.
Huis van baksteen, 1766, met zadeldak. Witgeverfd. Segmentboogingang en –vensters op verdieping in Naamse steen. Een geheel vormend met nr. 16. Deel uitmakend van de voormalige pastorie.

Dorpsstraat 28.
Grote hoeve van baksteen. Achter de hoeve een schuur in vakwerk. Woonhuis met schilddak; ingang (1819) en vensters in Naamse steen; op de verdieping met segmentbogen. Ronde zolderlichten. Windvaantje, voorheen met 1818. Deur met briefpaneel, XIXa; kruk in de vorm van een handje. Smeedijzeren poortklopper XIXa.

Dorpsstraat 36.
Hoeve om open binnenplaats van baksteen en vakwerk, XVIII-XIX. Smeedijzeren klopper XIX A. In het vakwerk aan de binnenplaats ingang met in- en uitgezwenkte bovendorpel.

Dorpsstraat 136.
Hoeve van baksteen om gesloten binnenplaats. Puntgevel met vlechtingen en anker 1764. Woonhuis met schilddak aan de binnenplaats. Vakwerk met luifel. De hoeve is verder sterk vernieuwd. Inwendig houten schoorsteenmantel XIXa.

Hoek Maastrichterweg.
Bij de grens met Jabeek een wegkruis met houten corpus, XIX A.
* Dit houten kruis is in 2006 op kosten van de eigenaars, fam. Luyten-Stassen, vernieuwd zodat het nu wellicht van de monumentenlijst afgevoerd kan worden.

Geerstraat 2.
Bakstenen hoeve, XVIII e.v., om gesloten binnenplaats. Puntgevel met vlechtingen en muizetandversiering. Vensters met houten kozijnen en luifel. IJzeren kruis op voorgevel.

Geerstraat 4.
Bakstenen boerenhuis XVII.

Geerstraat 6.
Bakstenen boerenhuis, XVII.

Eindstraat 21.
Hoeve van baksteen om een gesloten binnenplaats. Het woonhuis heeft lateiboogomlijstingen van Naamse steen en ankers, 1802. Deur en snijraam in late Lodewijk XVI-stijl.

Eindstraat 28.
Hoeve van baksteen om gesloten binnenplaats, poortsluitsteen 1812. Smeedijzeren poortklopper.

Kruisstraat.
Puthuisje van mergel, XIX A gebouwd om een kern van vakwerk en hout uit 1664. Raderwerk nog gedeeltelijk van hout.

Wiegelraderstraat 10.
Hoeve Wiegelrade. Van baksteen met resten van vakwerk, om een gesloten binnenplaats, XVIIIc. In de gevel van het vernieuwde woonhuis gevelsteen met wapen Van Bocholtz (1658).

Kruisstraat 10.
Het kasteel, een vierkant bakstenen huis onder een mansardetentdak. Opgetrokken in 1804 naar plannen van de Luikse architect Duckers. Voorgevel met lisenen. Voor het woonhuis flankeren twee lage dienstvleugels een soort cour d’honneur. In het woonhuis o.a. een Lodewijk XVI-trap, geschilderd behang en een schoorsteenmantel met Chinoiserie.

 
 
 
 

Wikipedia...

begin pagina
Wat schrijft men in de werelds grootste internet encyclopedie Wikipedia over Bingelrade.
 
 
 
 

lanjd-sjap va Bèngelder

begin pagina

In bewerking

 
 
 
 

de bewoaners...

begin pagina
Jaar   Mannen Vrouwen Totaal
1940   308 302 610
1947   313 315 628
1957   381 357 737
1967   396 373 769
1976   440 432 872
1981   419 424 843
 
 
 
 

vanoeët de atlas bekieëke...

begin pagina

Plattegrond 1867

kaart bingelrade 1867

Plattegrond 1900

kaart bingelrade 1900

Plattegrond 2012

kaart bingelrade 2012

 

 

 


ut leave va Bèngelder...

 

 

 

 


Bèngelder va vreuger...

vaandel harmonie
1902 - 2002

Harmonie St Caecilia 100 jaar

Het jubileum boekje (zonder reclame)

lambertuskerk

60 jaar parochiekerk H Lambertus (1935 - 1995)

(bron: uitgave L.E. Theunissen)

vogelschrik De legendarische "Vogelschrik"
De buren van de pastoor van Bingelrade putten drinkwater in 1850 op de pastorie.
Moeder Bertilla à Campo

Zuster/ Moeder Bertilla à Campo

(bron: De kleine zusters van de H. Jozef Moederhuis Heerlen/ uitgave 1984)

vaandel harmonie StCeacilea
75 jaar

Harmonie St Caecilia 75 jaar

Het jubileum boekje

50 Jaar Parochiekerk Bingelrade

(bron: Uitgave "50 Jaar Parochiekerk Bingelrade" van september 1985)

puthuiske bingelrade

De veer gehuchte die same Bèngelder vorme

(bron: Jaarboek Heemkunde Vereniging de Veersjprunk 2003)

volkstelling

de volkstelling uit 1796

(bron: Jaarboek Heemkunde Vereniging de Veersjprunk 1992)

Kunstschatten van de Sint Lambertuskerk

(bron: Jaarboek Heemkunde Vereniging de Veersjprunk 1996)

kapel kasteel raath

De vroegere geschiedenis van kapel Raath

(bron: Jaarboek Heemkunde Vereniging de Veersjprunk 2003)

gemeentewapen Bingelrade

Het gemeentewapen van Bingelrade

(bron: Jaarboek Heemkunde Vereniging de Veersjprunk 2003)

De Bingelraadse carnavals vereniging de Keescheknup heeft altijd het gemeentewapen geborduurd op het kostuum gedragen echter nadat we in 1995 met het 33 jaar jubileum nieuwe pakken hebben gekregen is er des tijds besloten om het wapen niet meer te dragen.

schutterij St.Lambertus

Schuttererij Sint Lambertus...het koningszilver

(bron: Jaarboek Heemkunde Vereniging de Veersjprunk 2003)

Schuttererij Sint Lambertus...en het Oud Limburg Schuttefeest (OLS)

gebroeders bemelmans De Gebroeders Bemelmans
Bingelrade en de Tweede Wereldoorlog
huis Hoen Jeugdherinneringen van Jan Hoen
Roesch oet de Boesj Roesch oet de Boesj
Jan Arnold van de Weijer Grafrede voor Jan Arnold van de Weijer
   

 

 

Gemeentelijke Archieven...

 
1728-1940


Inventaris Gemeente Archieven Bingelrade 1728-1940 (1946)

(door Dhr.E.M.Th.W. Nuyens, Inspectie der gemeente en waterschapsarchieven in Limburg...uit 1946)

1940-1981


Inventaris Gemeente Archieven Bingelrade (1912) 1940-1981 (1983)
- de details
(door Dhr. B.I.H.M. Celak, inventarisator van de gemeente Onderbanken..uit 2004)

1940-1981
Inventaris Gemeente Archieven Bingelrade (1912) 1940-1981 (1983)
- het boekwerk - versie
(door Dhr. B.I.H.M. Celak, DIVA/ inventarisator van de gemeente Onderbanken..maart 2012)

1940-1981
Inventaris Gemeente Archieven Bingelrade (1912) 1940-1981 (1983)
- het boekwerk- versie 2
(door Dhr. B.I.H.M. Celak, DIVA/ inventarisator van de gemeente Onderbanken..maart 2012)

 

 

 

 

 


vertelsels...

naar boven
Episode uit den tijd der bokkenrijders